مساله عدالت در آراء جان رالز و شهید بهشتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه مازندران

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی ، دانشگاه مازندران

چکیده

در اداره ی جوامع بشری آن چه که بیش از سایر امور،  آموزه های اجتماعی و حکومتی را به خود معطوف نموده مقوله مهم و بنیادین «عدالت»است. از میان اندیشمندان لیبرال می توان به «جان رالز)»،(1921-2002م) اشاره کرد که در تلاش بود تا به گونه ای اصول لیبرالیسم و آرمان عدالت خواهی را جمع نموده و راهی برای جلوگیری از نابرابری بیابد. در میان متفکران و اسلام شناسان بزرگ معاصر،شهید بهشتی(1307-1360ش) بدلیل آشنایی بیشتر با دنیای جدید و ارائه نظریه عدالت در نظام اسلامی قابل توجه است.این نوشتار در صدد پاسخ به این پرسش است که در آراء جان رالز و سیدمحمد حسینی بهشتی به مساله عدالت چگونه توجه می گردد؟ و بیان عدالت در اندیشه این دو اندیشمند چگونه است؟ مفروض بحث بر اساس نوع نگرش هریک به هستی و جهان در چند قالب قابل طرح است:
- شهید بهشتی در جامعه اسلامی، زیربنای همه عدل‌ها را اخلاق می داند، به‌طوری که «اگر در یک مقطعی از زمان دیدیم که عدل اخلاقی را باید قربانی کنیم تا به عدل اجتماعی یا عدل اقتصادی برسیم، حق نداریم اولویت را به عدل اقتصادی و اجتماعی بدهیم و عدل اخلاقی را قربانی کنیم».
- رالز از بین پارادایم های مختلف فکری ، فلسفه اخلاق کانت را به عنوان مبحثی قابل توجه برای احیای اصولی لیبرالیسم انتخاب کرده و از عناصرکانتی مانند آزادی انسان و عامل اخلاقی، استفاده نموده و نقطه عزیمت خود را نقد مکتب فایده گرایی قرار داده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Problem of Justice in John Rawls and Martyr Beheshtis` Ideas

نویسندگان [English]

  • Morteza Alavian 1
  • Jamal Mokhtari 2
1 Assistant Professor of Political Science, University of Mazandaran
2 Master in Political science, University of Mazandaran
چکیده [English]

In the management of human societies what matters more than any other things, in the government's social doctrine is the fundamental concept of "justice". Here we express the ideas of two thinkers Rawls and Beheshti on the nature of justice. Based on their viewpoint  each of them supposed to be discussed in several formats:
- Martyr Beheshti, is the moral founder of the Islamic society, so that "if at some point of time we have seen that moral justice must be sacrificed to achieve social justice or economic justice, there is no priority to economic and social justice and  we should not sacrifice justice and morality.
Rawls has a different paradigm of thought,Using Kant's moral philosophy as a significant issue for the revival of the principles of liberalism and Nasrkanty like human freedom and moral agent, he used his starting point a critique of utilitarianism school.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Justice
  • John Rawls
  • Martyr Beheshti
  • Liberalism
  • Islamic society