فرهنگ سیاسی برآمده از جنبش‌های سیاسی و مدنی در خاورمیانه عربی پس از سال2011م

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار، روابط بین‌الملل، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استاد، روابط بین‌الملل، دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی فرهنگ سیاسی برآمده از جنبش‌های سیاسی و مدنی در خاورمیانه عربی پس از سال2011م است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که جهانی شدن و گسترش چشمگیر و برق‌آسای ارتباطات جمعی در پرتو آن در منطقه خاورمیانه عربی تأثیرات دوگانه‏ای داشته است: با این توضیح که این فرایند از یک‌سو موجبات بیداری و آگاهی عمومی مردمی را نسبت به فرهنگ بومی و ملی فراهم آورده و در کل، زمینه رشد نیروهای بنیادگرای اسلامی را مهیاء کرده و از سوی دیگر گسترش وسایل ارتباطی جمعی و سلطه کشورهای غربی بر آنها، چالش‌های اساسی برای فرهنگ محلی ایجاد کرده است. اما در کل، چنین فرایندی، به گسترش آگاهی‌های عمومی در بین مردم انجامیده و باعث شده است نظام‌های سیاسی، سلطه کامل خود را بر ابزارهای فرهنگی (که زمینه را برای بازسازی و تقویت مشروعیت نظام‌ها آماده می‏کرد) از دست بدهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Culture Derived from Political and Civil Movements in the Arab Middle East Since 2011

نویسندگان [English]

  • karim Nouri 1
  • Alireza Mousavizadeh 2
  • Hamid Ahmadi 3
  • Abolghasem Taheri 4
1 PhD., Student in Political Science, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, International Relations, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Professor, International Relations, University of Tehran, Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Department of Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The purpose of the present study is to examine the political culture of political and civil movements in the Arab Middle East since 2011. The research method is descriptive-analytical. The results showed that the globalization and expansion of mass communication in the light of the Arabian region had dual impacts, with the explanation that this process, on the one hand, provided public awakening and public awareness of indigenous and national culture. In general, it has provided the ground for the growth of Islamic fundamentalist forces, and on the other hand, the expansion of the mass communication and domination of Western countries has created fundamental challenges for local culture. But in general, such a process has led to the spread of public awareness among the people and has led political systems to lose their complete domination of cultural tools (preparing the background to rebuild and enhance the legitimacy of systems).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political culture
  • political legitimacy
  • Arabic Middle East
  • political movements
  • civil movements
  • Libya
  • Yemen
  • Syria
  • Egypt
  • Tunisia
  • Arab Spring
آلموند، گابریل؛ پاول، بینگهام؛ مونت، رابرت جی. (1381). چهارچوبی نظری برای بررسی سیاست تطبیقی. ترجمه علیرضا طیب. تهران: انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی.
اسپوزیتو، جان؛ کامروا، مهران؛ واتربوری، جان (1391). جامعه مدنی و دموکراسی در خاورمیانه. ترجمه محمدتقی دلفروز. تهران: نشر فرهنگ جاوید.
امین الخولی، اسامه (1382). جهان عرب و جهانی شدن؛ مجموعه بحث و بررسی‌‍‌های نشست اندیشه‌شناسی مرکز مطالعات وحدت عرب. ترجمه عبدالهادی بروجردی. تهران: وزارت امورخارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
آل غفور، سید محمدتقی (1375). نقش فرهنگ در ساختار سیاسی ایران معاصر. نقد و نظر، شماره 7 -8.
بدیع، برتران (1376). توسعه سیاسی. ترجمه احمد نقیب‌زاده. تهران: انتشارات قومس.
پاپه، ایلان (1385). خاورمیانه نوین. ترجمه کاظم فیروزمند خلخالی. تهران: مرکز ملی مطالعات جهانی ‌شدن.
پالمر، مونتی؛ لاری، اشترن؛ گایل، چارلز (1371). نگرش جدید به علم سیاست. ترجمه منوچهر شجاعی. تهران: نشر دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
چیلکوت، رونالد (1377). نظریه‌های سیاست مقایسه‌ای. ترجمه وحید بزرگی و علیرضا طیب. تهران: انتشارات رسا.
خداوردی، حسن (1390). کالبدشکافی تحولات جدید در خاورمیانه. مطالعات بین‌المللی، سال هشتم، شماره 3.
دوورژه، موریس (1376). جامعه‌شناسی سیاسی. ترجمه ابوالفضل قاضی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رزاقی، سهراب (1375). مولفه‌های فرهنگ سیاسی ما. نقد و نظر، سال دوم، شماره 3-4.
صادقی، حسین (1390). خاورمیانه تلاشی برای آزادی و پاسداشت کرامت انسانی. آئین، شماره 34 – 35.
کاظمی، سید علی‌اصغر (1386). هفت ستون سیاست. تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
کشاورز، بهمن (1383). نگاهی به عوامل تاثیرگذار بر توسعه سیاسی دو کشور هند و کره جنوبی. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره63.
کوئن، بروس (1375). درآمدی به جامعه‌شناسی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات طوطیا.
گل‌محمدی، احمد (1381). جهانی شدن، فرهنگ، هویت. تهران: نشر نی.
وثوقی، منصور؛ نیک خلق، علی‌اکبر (1386). مبانی جامعه‌شناسی. تهران: شرکت نشر بهینه فراگیر.
هابرماس، یورگن (1380). بحران مشروعیت. ترجمه جهانگیر معینی علمداری. تهران: گام نو.