نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی امیری ¹
• علی فلاح نژاد ²

¹ استادیار جغرافیای سیاسی ، دانشگاه لرستان

² استادیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد

چکیده

ژئوکالچر از مبانی تئوریک حوزه مطالعات ژئوپولیتیک می­باشد که درصدد فهم و تحلیل تأثیرات متقابل سیاست و فرهنگ می­باشد. جغرافیای فرهنگی هر ناحیة جغرافیایی با توجه به شرایط زمانی و مکانی و... ژئوپولیتیک خاص خود را رقم می­زند. ویژگی­های فرهنگی از قبیل هویت مذهبی، زبانی، قومی و... می­توانند بسترساز بازی­های سیاسی ویژه­ای گردند و بازخوردها و خروجی­های سیاسی خاصی را در پی داشته باشند. مذهب یکی از عناصر اصلی هویت فرهنگی می­باشد که در زمانها و مکان­های مختلف تأثیرات و ارتباط خود را با سیاست به روشنی نشان داده است. سلفی­گری به عنوان نوعی مرام مذهبی- سیاسی در دین اسلام از موارد روشن مذهبی است که سعی دارد تا ژئوپولیتیک متناسب با اهداف و آمال خود را شکل دهد و به همین دلیل ژئوپولیتیک درونی و بیرونی کشورهای جهان اسلام و بخصوص کشورهای خاورمیانه را تحت تأثیر قرار داده است.کشور ایران به عنوان کشوری شیعه مذهب و مخالف با سلفی­گری افراطی، از کشورهایی است که از این وضعیت مستثنی نمی­باشد؛ چرا که علاوه بر دارا بودن هویت دینی اسلامی، در نواحی جغرافیایی پیرامون خود، دارای هویت مذهبی اهل سنت می­باشد که در موارد بسیار از سلفی­گری متأثر شده و زمینه ساز ناامنی و شکل­گیری ژئوپولیتیک درونی چالش برانگیزی بوده­اند. نتایج تحقیق نشان می­دهد سلفی­گری در عرصه ژئوپولیتیک درونی ایران، باعث شکل­گیری بازیگرانی شده است که زمینه­ساز فرقه­گرایی مذهبی و تقویت کنندة تحرکات قومی در نواحی و استان­های سنی­نشین بوده­اند که این امنیت عمومی و ملّی را به چالش کشیده است. این بازیگران محلی در عرصه ژئوپولیتیک بیرونی سعی در پیوند با رقبای منطقه­ای و فرامنطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران دارند تا به اهداف خود برسند.
 

کلیدواژه‌ها

• کلید واژه ها: امنیت ملی
• جمهوری اسلامی ایران
• ژئوپولیتیک
• ژئوکالچر
• سلفی­گری

عنوان مقاله [English]

Salafi Geoculture and Geolpolitics in Iran

نویسندگان [English]

• Ali Amiri ¹
• Ali Fllah Nejad ²

¹ Assistant Professor of Political Geography ,Lorestan University

² Assistant Professor of International Relations, Islamic Azad University-Khorram Abad Branch

چکیده [English]

Geoculture is one of the basic fields of geopolitics that studies culture and politics interface. Cultural geography of a region, considering time and place, makes a specific geoculture. Cultural features such as religious, linguistic and ethnic identity can play an important role in this area. Religion is one of the main elements of cultural identity that has proved its impact on culture in different situations. Salafism as a religious- political doctrine in Islam tries to form its special geoculture relative to its goals so it influences internal and external geoculture of the countries of the region. Iran as a Shiite country and opposed to extremist Salafism, is not an exception in this regard. Because not only Iran has an Islamic identity, it is influenced by Sunni regions inside the country which is affects its internal geoculture and causes insecurity. This article shows that Salafism in Iranian internal geopolicy has formed new players that has caused religious sectarianism and ethnic challenges in Sunni provinces. These events are threatening national security. The new players try to cooperate with Iran`s regional and extra-regional rivals.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: National security
• Islamic Republic of Iran
• geopolitics
• geoculture
• Salafism