سیری بر هویت طبقه متوسط جدید طی سه دهه بعد از انقلاب در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی -واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استادیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد

چکیده

عموم نظریه‌پردازان و متفکران علم سیاست بر این باورند که یکی از دلایل عدم رشد دموکراسی در کشورهای در حال توسعه، روند شکل‌گیری ناقص طبقه متوسط جدید است. همچنین از سویی، بسیاری از کارشناسان علوم سیاسی و جامعه شناسان ایرانی بر این اعتقادند که اساساً در جامعه‌ی ایرانی طبقه‌ی متوسط جدید، آن روند تاریخی و تحولات اقتصادی را که اروپا سپری کرده و از دل طبقه بورژوازی چنین طبقه­ای شکل گرفته را سپری نکرده است؛ پس اساساً ما طبقه‌ای به نام طبقه‌ی متوسط نداریم. از سویی این پرسش مطرح می‌گردد که قشرهایی که طی مهاجرت از روستا و شهرهای کوچک به سوی شهرهای بزرگ و کار در سیستم­های دیوان سالاری و اداری از زمان رضا پهلوی تا کنون گسیل داشته شده‌اند و طی آن، نحوه‌ی مصرف و شیوه و سبک زندگی شان و دغدغه­های اجتماعی و سیاسی با قشرهای دیگر متفاوت است، چه هویتی می­توان برای آنها قائل شد؟ آیا بایستی این قشر را طبقه متوسطی نامید که فرم و شکل ظاهری آنها به دلیل آمرانه بودن نوسازی در ایران از دوره پهلوی­ها،  شباهت به طبقه متوسط جدید دارد، ولی عملکرد و کارکرد آن بعنوان طبقه­ای منتقد تحولات جامعه و پویا در امر توسعه سیاسی شباهت کمتری به طبقه متوسط جدید دارد؟ از سویی دیگر این سوال مطرح می­گردد که آیا شکل گیری چنین طبقه­ای حتی در ظاهر،  شأنیت و مطالباتی را به همراه نمی آورد و این مطالبات تاثیراتی را بر تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه بر جای نمی گذارد؟در این مقاله تلاش شده با بررسی هویت طبقه متوسط جدید در سه دهه‌ی پس از انقلاب به بررسی نقش این طبقه در توسعه یافتگی یا توسعه نیافتگی ایران در این دوره پرداخته شود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study on the Identity of the New Middle Class in Iran in Last three Decades Since the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • Alireza Azghandi 1
  • Ali Fllah Nejad 2
1 Professor of Political Science at University of Tehran
2 Assistant Professor of International Relations, Islamic Azad University-Khorram Abad Branch
چکیده [English]

All of the authorities believe that the incomplete process of forming a new social middle class is one of the reasons that prevent the growth of democracy in developing countries. On the other hand, many experts in political science and some Iranian sociologists believe that Iranian middle class have not passed the historical and economic development as European middle class that came out of bourgeois class so we don’t have a social middle class in Iran. On the other hand, one can ask that how we can name the social class that have immigrated from rural areas and small cities into large cities and have worked in bureaucratic systems and have changed their consuming habits, lifestyles and social and political concerns since Reza Pahlavi. Can we name them a kind of social middle class that are different from new social classes because the modernization process in Iran was obligatory, so their practice as a critic and a dynamic social class in social and political development is not similar to that of new middle class? Another question is that whether the existence of this social group can form dignity and some demands for them? Can these demands affect social and political events? This article tries to study the identity of this new middle class in Iran in last three decades and their role in Iran`s political development.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: “New Middle Class”
  • “Identity”
  • “Modernization”
  • “Political Development”