ریشه‌ها و اشکال مختلف گرایش به خشونت و پرخاشگری در تعاملات اجتماعی و سیاسی جامعه ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

خشونت از نابهنجاری‌های موجود در تعاملات اجتماعی و سیاسی جامعه، علاوه بر اینکه آرامش و نظم جامعه را به هم می‌ریزد، پیامدهای امنیتی بسیاری برای کنشگران دارد. جامعه ایران هم نیز از این قاعده مستثنی نیست. چرا که ایجاد خشونت در تعاملات اجتماعی و سیاسی دلایل و ریشه‌های بسیاری دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل گرایش به خشونت، احساس محرومیت نسبی اعضای جامعه است. پژوهش حاضر به دنبال تحلیل علل و اشکال مختلف خشونت در تعاملات اجتماعی و سیاسی جامعه ایران (اعتراضات پاییز 1401) با استفاده از نظریه محرومیت نسبی است. در واقع نویسندگان تلاش خواهند کرد به روش تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و اینترنتی به این پرسش: دلیل و ریشه گرایش تعاملات اجتماعی و سیاسی در جامعه ایران به خشونت و پرخاشگری چه می‌باشد؟ پاسخ دهند. برای پاسخ به سؤال فرض شده است؛ افراد جامعه ایران به‌خصوص جوانان احساس می‌کنند که با توجه به توانایی‌ها و حقوقی که دارند (داشته‌ها و هست‌ها)، انتظارات و توقعات (خواسته‌ها و بایدها) آن‌ها برآورده نمی‌شود و با محرومیت‌های سیاسی و اجتماعی مواجه می‌شوند، فلذا برای احقاق حق خود، به خشونت و پرخاشگری تمایل پیدا می‌کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the roots and different forms of violence in the social and political interactions of Iranian society

نویسندگان [English]

  • masuod akhavan kazemi 1
  • yasser ghaemi 2
1 Associate Professor and Faculty Member of the Political Science Department of Razi University, Kermanshah, Iran
2 PhD student in political science, Corresponding author, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Violence is one of the anomalies in the social and political interactions of the society, which, in addition to disrupting the peace and order of the society, has many security consequences for the country, and Iranian society is no exception to this rule. The creation of violence in social and political interactions has many reasons and roots, one of the most important reasons for the tendency to violence is the relative deprivation of society members. The current research seeks to analyze the causes and different forms of violence in the social and political interactions of Iranian society (protests of the fall of 1401) using the theory of relative deprivation. Therefore, the research question will be as follows; What is the reason and root of the trend of social and political interactions in Iranian society towards violence? The hypothesis that is proposed to answer the above question is; The members of Iranian society, especially the youth, feel that according to their abilities and rights (haves and ares), their expectations and expectations (wants and shoulds) are not met and they face political and social exclusions, so they tend to violence to assert their rights. they find The present article was written using analytical-descriptive method and using library and internet data.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Relative deprivation
  • violence
  • national protests
  • Iranian society
  • security
اصغری نیاری، یعسوب و محموداوغلی، رضا. (1396). احساس محرومیت نسبی در میان قوم بلوچ و تأثیر آن بر خشونت سیاسی. پژوهش سیاست نظری، 12(23)، 336-305.
تقوی، سیدمهدی و همکاران. (1399). تبیین جامعه شناختی اثر محرومیت اجتماعی و اقتصادی (محرومیت نسبی) بر گرایش به خشونت سیاسی شهروندان تهرانی. مطالعات امنیت اجتماعی، 11 (63)، 71-51.
حیدری، حسین و همکاران. (1399). ارزیابی وضعیت محرومیت نسبی فردی و گروهی در شهر تبریز و تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر آن. مطالعات اجتماعی اقوام، 1 (1)، 179-149.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. (1400). جدول جزئیات حداقل حقوق کارگران. قابل دسترسی: https://www.irna.ir/news/84678268/
خراط‌ها، سعید. (1391). علل و انگیزه‌های خودکشی در ایران. روزنامه اعتماد. قابل دسترسی: https://www.magiran.com/article/2483893
سام دلیری، کاظم. (1382). سنجش محرومیت نسبی در نظریه تد رابرت گر. مطالعات راهبردی، 6 (4)، 829-813.
سیف زاده، حسین و گلپایگانی، حسن. (1388). محرومیت نسبی و چرخش رأی در انتخابات دوم خرداد 1376. سیاست، 39 (3)، 266-247.
صادقیان، هاجر و همکاران. (1400). تبیین رابطه احساس محرومیت نسبی با رضایتمندی سیاسی (مورد مطالعه: جوانان 18 تا 35 ساله شهر اصفهان). جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، 9 (2)،  197-228.
علومی، فرید و جلالی، رضا. (1399). تأثیر احساس محرومیت نسبی بر گرایش برخی از ساکنان غرب کشور به داعش. مطالعات راهبردی، 23 (1)، 33-60.
فندرسی، لیلا السادات و همکاران. (1400). مطالعه رابطه احساس محرومیت نسبی و کیفیت زندگی با رویکرد اسلامی (مطالعه مورد شهروندان تهرانی). اقتصاد و بانکداری اسلامی، 10 (36)، 294-247.
قاسمی، بهزاد و بختیاری، محمد. (1397). کاربست و سنجش نظریه محرومیت نسبی در انقلاب اسلامی ایران. پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، 24 (3)، 33-58.
قائدی، محمدرضا و همکاران. (1400). عوامل مؤثر بر بروز بحران امنیتی در شهرهای ایران (کاربست نظریه محرومیت نسبی در تحلیل اعتراضات آبان 1398). برنامه ریزی شهری، 12 (46)، 182-166.
مرکز آمار ایران. (1395). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1395. بخش نشریات درگاه ملی آمار، قابل دسترس در : www.amar.org.ir
اقتصاد گردان. (1401). آخرین نرخ و شاخص تورم در تاریخ اقتصاد ایران. قابل دسترسی: http://eghtesadgardan.ir/fa/news/1264/
Bidgoli  Amene Sedighian. (2015). an investigation on relationship of relative deprivation and political objection (protest). Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, ISSN: 2231– 6345 (Online) An Open Access, Online International Journal Available at www.cibtech.org/sp.ed/jls/2015/01/jls.htm 2015 Vol.5 (S1), pp. 4607-4614/Bidgoli.
Cordesman  Anthony. (2018). The Crisis in Iran: What Now?. Center for strategic international studies, Revised January 11, 2018.
Dehghani  Rouhullah and other. (2018). An Overview of the Violence Roots with Emphasis on Street Conflicts in Iran. Entomology and Applied Science Letters Volume 5, Issue 4, Page No: 13-18 Copyright CC BY-NC-ND 4.0 Available Online at: www.easletters.com
Farzanegan  Mohammad Reza and Tim Krieger.  (2018). oil revenues shocks and inequality in iran. The Economic Research Forum (ERF) 21 Al-Sad Al-Aaly Street Dokki, Giza Egypt www.erf.org.eg
The world bank. (2021). GDP, PPP (current international $) - Iran, Islamic Rep. in: https://data.worldbank.org.