تحلیل شبکه مسائل اجتماعی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مرکز پژوهشی مبنا، قم، ایران

چکیده

هیچ جامعه‌ای بی‌نیاز از آسیب‌شناسی نیست؛ شرایط ویژه جامعه ایرانی از حیث تراکم و تنوع مسائل اجتماعی از سویی و نیاز نهاد سیاست به پژوهش‌های مسأله‌محور با هدف افزایش کارآمدی از سوی دیگر پژوهش‌های آسیب‌شناسانه را ضرورت می‌بخشد. هم‌سو با چنین ضرورت و نیازی، شناسایی مسائل کانونی و نسبت‌سنجی مسائل با همدیگر هدف اصلی پژوهش حاضر می‌باشد؛ بدین منظور از روش تحلیل شبکه با استفاده از تکنیک‌های تحلیل اثر متقاطع و تکنیک خوشه‌ای چندمعیاره استفاده شد. ابزار مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز نرم‌افزار Gephi می‌باشد. منابع مساله‌یابی پژوهش حاضر 650 سند پژوهشی دانشگاهی و سازمانی است که حول مسائل اجتماعی ایران تهیه شده‌اند. احصا، تنقیح و دسته‌بندی مسائل توسط پنل نخبگانی صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که آسیب‌های مرتبط با شیوه حکمرانی، بی‌عدالتی‌ها، فقر، گونه‌های مختلف افراطی‌گری و مسائل آموزشی مهم‌ترین مسائل اثرگذار و در نقطه مقابل؛ کمرنگی گفتمان انقلاب اسلامی، افت سرمایه اجتماعی، اخلال در انسجام ملی و مسائل خانواده اثرپذیرترین مسائل در شبکه مسائل اجتماعی ایران هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Network Analysis of Social Problems of Iran

نویسنده [English]

  • yavar eivazy
Phd in Cultural Sociology, Member of the scientific faculty of Mabna Research Institute-Qom
چکیده [English]

 no society is independent of the pathology. Special conditions of Iranian society in terms of density and diversity of social problems on the one hand and the need to the political institution for problem-oriented research with the aim of increasing efficiency, on the other hand, necessitate such a thing. Identifying the focal problems and measuring their relationship with each other is the main goal of this research; for this purpose, the network analysis method was used using cross-impact analysis techniques and multi-criteria cluster technique. The tool used for data analysis is Gephi software. The sources of identification of social problems in the present study are 650 academic and organizational research documents prepared on the topic. Identification, clarification and classification of problems have been done by the focus group. The results of the research show that disorders related to governance, injustices, poverty, various types of extremism and educational problems are the most important influencing variables and on the opposite point; The dimming of the discourse of the Islamic Revolution, the loss of social capital, the disruption of social cohesion and the weakening of the family institution are the most effective variables in the network of social problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Network analysis
  • social problems
  • pathology
  • focus group
ارشدی، وحید و همکاران. (1394). نظم‌پذیری جمعی درون‌خانواده: پدیده‌محوری در تاثیرپذیری عملکرد اقتصادی از آموزه‌های اسلامی. مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 8(1)، 70-45.
الوندی، هومن. (1400). تحلیل ساختاری اثرات متقابل چالش‌های اجتماعی ایران در رویارویی با آینده شبکه‌های اجتماعی مجازی. پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، 10 (2)، 129-153.
تاجیک، محمدرضا. (1386). اهمیت مسائل اجتماعی. تهران: مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری.
حبیبی، یداله؛ عیوضی، یاور و معظمی گودرزی، ابراهیم. (1396). مساله فرهنگی و مساله شناسی فرهنگی ایران (در دیدگاه نخبگان دانشگاهی و حوزوی داخلی). فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 7(4)، 525-550.
دشتی، محمدتقی. (1399). روش تحقیق مسئله‌محور راهبردگرا. قم: انتشارات مکث اندیشه.
دهقانی، فاطمه و محمدی، محمد. (1393). بررسی وضعیت هم نویسندگی پژوهشگران شیمی دانشگاه یزد. علم سنجی کاسپین، 1(2)، 49-57.
رفیعی، حسن؛ مدنی قهفرخی، سعید و وامقی، مروئه. (1387). مشکلات اجتماعی در اولویت ایران. مجله جامعه‌شناسی ایران، 9 (1-2)، 184-208.
ریتزر، جرج. (1381). نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر. مترجم: محسن ثلاثی. تهران: علمی، چاپ هفتم.
سپهرنیا، رزیتا. (1390). بررسی نقش جهانی شدن در شکل‌گیری خاص‌گرائی‌های فرهنگی. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 2 (5)، 144-121.
سراج‌زاده، سیدحسین. (1392). وضعیت آسیب های اجتماعی در ایران چگونه است؟. خبرگزاری تسنیم، شماره مطالب: 96084.
عشایری، طاها و همکاران. (1400). مرور نظام‌مند مسائل اجتماعی ایران : بازه زمانی 1380 الی 1400. مجله جامعه‌شناسی ایران، 22 (3)، 152-120.
فهیمی فر، سپیده و وصفی، محمدرضا. (1392). تحلیل شبکه هم تالیفی، مجلات و موضوعات هسته مقالات حوزه کتاب الکترونیکی. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، 17(30)، 85-108.
فیض‌اللهی، علی و کمربیگی، خلیل. (1400). شناسایی و اولویت‌بندی مسائل و آسیب‌های اجتماعی استان ایلام. راهبرد اجتماعی فرهنگی، 10 (39)، 317-287.
قنبری، علی و ربیعی، کامران. (1394). سبب‌شناسی تغییرات الگوی مصرف مواد مخدر در میان شهروندان جمهوری اسلامی ایران. راهبرد اجتماعی فرهنگی، شماره 15. 243-270.
کاظمی‌مقدم، ایمان. (1398). نظریه شبکه مسائل؛ گام اول مدل تحول در علوم انسانی از منظر روش‌شناسی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی، 5 (1)، 174-153.
مجلس شورای اسلامی. (1395). عمده‌ترین مسائل کشور: اولویت‌ها و راهبردهای مجلس شورای اسلامی دوره دهم. تهران: انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
محمدی کنگرانی، حنانه و غنچه‌پور، دیبا. (1392). ترسیم و تحلیل شبکة روابط رسمی و غیررسمی درون‌سازمانی به روش تحلیل شبکه‌ای (مطالعة موردی: ادارة کل منابع طبیعی استان هرمزگان). مجلة جنگل ایران. انجمن جنگلبانی ایران، 5 (1)، 43-53.
معتمدی، سیدهالی. (1386). اولویت‌بندی آسیب‌ها و مسائل اجتماعی در ایران. فصلنامه رفاه اجتماعی، 6 (24)، 327-347.
معیدفر، سعید و پروین، ستار. (1388). فرا تحلیل مطالعات انجام شده در حوزه مسایل اجتماعی ایران. جامعه شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 20(4)، 135-150.
مفتخری، علی، جعفری، محمد، ابونوری، اسمعیل و نادمی، یونس. (1400). بررسی اثرات رفاه اجتماعی بر فرار مغزها در کشورهای در حال توسعه. نظریه های کاربردی اقتصاد، 8(2 )، 1-34.
مولایی، محمدمهدی و طالبیان، حامد. (1395). آینده پژوهی مسائل ایران با روش تحلیل ساختاری. مجلس و راهبرد، 23(86)، 5-32.
میرمحمدتبار، سیداحمد و مظلوم خراسانی، محمد. (1396). فراتحلیل تحقیقات انجام شده در حوزه مسائل اجتماعی ایران (با تأکید بر سوءمصرف مواد). مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، 8(1 )، 145-165.
واسطی، عبدالحمید. (1398). پارادایم شبکه‌ای (پارادایم علم دینی و به مثابه پارادایم رقیب علوم انسانی موجود). فصلنامه حکمت اسلامی، 6 (4)، 37-9.
وزارت کشور. (1394). پیمایش سنجش سرمایه اجتماعی کشور: استان ایلام. تهران: مرکز ملی رصد اجتماعی: وزارت کشور.
یوسفی، علی، و اکبری، حسین. (1390). تاملی جامعه شناختی در تشخیص و تعیین اولویت مسائل اجتماعی ایران. مسائل اجتماعی ایران (دانشگاه خوارزمی)، 2(1)، 223-195.
Attri, R., N. Dev and V. Sharma (2013). Interpretive Structural Modelling (ISM) approach: An Overview. Research Journal of Management Sciences, 2(2), 3-8
Bell, W. (2003). Foundations of Futures Studies: History, Purposes, and Knowledge, Transaction Publishers.
Lawton, Loera (2007).Deviance and Control. Warren
Staller, Karen m. (2010). Social Problem Construction and Its Impact on Program and Policy Responses. Children's Well-Being Indicators and Research, Volume 1, Part 3: 155-173.
Marsden, P. V. (1990). Network data and measurement. Annual Review of Sociology .16, 435–463.