جایگاه سنت و مدرنیته در آثار و اندیشه داریوش شایگان قبل از انقلاب اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای تخصصی و مربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملارد، ملارد، ایران

چکیده

در این نوشتار درصدد بررسی مفهوم سنت و مدرنیته در اندیشه داریوش شایگان بر اساس ترکیبی از روانکاوی جمعی «کارل گوستاویونگ» و نظریه هرمنوتیک «هایدگر» خواهیم بود که مبنای احیاء معنویت شرقی در مقابل سیطره مدرنیته بر فرهنگ‌های غیراروپایی است. بر اساس این استدلال هرمنوتیک درصدد تأویل و تفسیر متن و توضیح روند فهمیدن هستند. هرمنوتیک سنت تفکر و تأملی فلسفی است که می‌کوشد مفهوم فهمیدن را روشن کند و به این پرسش پاسخ دهد که چه چیزی سازنده معنای هر چیز معنادار است. ازاین‌رو در حوزه‌هایی مانند فلسفه، الهیات، نقد ادبی، علوم اجتماعی و فلسفه علم شاهد کاربرد روزافزون هرمنوتیک و مباحث مربوط به آن هستیم. «داریوش شایگان» از جمله معدود اندیشمندان و روشنفکران در 5 دهه اخیر در ایران است که هم‌عصر با روشنفکرانی همچون «سید حسین نصر»، «رضا داوری اردکانی»، «داریوش آشوری»، «احسان نراقی» و ...است و ویژگی‌های منحصربه‌فردی که شایگان دارد، وی را از هم‌عصران خود متمایز می‌کند. از مباحث مهم و کلیدی در آثار شایگان و روشنفکران هم‌عصر خود می‌توان به مسئله سنت و مدرنیته در مواجهه شدن مردم ایران با این مسئله اشاره کرد. این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش است که سنت و مدرنیته چه تأثیری در اندیشه شایگان داشته است؟ فرضیه مطرح این است که آیا اندیشه‌های شرقی و غربی موجب خودآگاهی و روشنگری شایگان نسبت به غرب‌ستیزی و سنت‌گرایی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tradition and modernity in the thought of Dariush Shaygan before the Islamic Revolution of Iran

نویسنده [English]

  • ehsan ayubi
Islamic Azad University, Mallard Branch
چکیده [English]

In this article, we will examine the concept of tradition and modernity in Dariush Shaygan's thought based on a combination of Carl Gustav Jung's collective psychoanalysis and Heidegger's hermeneutic theory, which is the basis for reviving Eastern spirituality against the domination of modernity over non-European cultures. Based on this argument, hermeneutics seeks to interpret the text and explain the process of understanding. Hermeneutics is a philosophical tradition of reflection that seeks to clarify the concept of understanding and to answer the question of what constitutes the meaning of everything meaningful. Therefore, in fields such as philosophy, theology, literary criticism and social sciences and philosophy of science, we are witnessing the increasing use of hermeneutics and related topics. Dariush Shayegan is one of the few thinkers and intellectuals in the last 5 decades in Iran who is contemporary with intellectuals such as Seyyed Hossein Nasr, Reza Davari Ardakani, Dariush Ashouri, Ehsan Naraghi, etc. and the unique features that Shaygan has, he Distinguishes it from its contemporaries. One of the important and key issues in the works of Shaygan and his contemporaries is the issue of tradition and modernity in the face of the Iranian people with this issue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tradition
  • Modernity
  • Dariush Shaygan
  • Anti-Westernism
  • East
بروجردی، مهرزاد. (1377). روشنفکران ایرانی و غرب. ترجمه جمشید شیرازی، تهران، نشر فرزان روز.
حق‌دار، علی‌اصغر. (1385). داریوش شایگان و بحران معنویت سنتی. چاپ دوم، تهران، انتشارات کویر.
شایگان، داریوش. (1355). بت‌های ذهنی و خاطره ازلی. تهران، انتشارات امیرکبیر.
شایگان، داریوش. (1356). آسیا در برابر غرب. تهران، نشر فرزان روز.
شایگان، داریوش. (1397). هانری کربن؛ آفاق تفکر معنوی در اسلام ایرانی. ترجمه باقر پرهام، تهران، نشر فرزان روز.
شایگان، داریوش. (1346). ادیان و مکتب‌های فلسفی هند. تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
شایگان، داریوش. (1374). زیر آسمان‌های جهان (گفتگوی رامین جهانبگلو با داریوش شایگان). مترجم نازی عظیما، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز.
قزلسفلی، محمدتقی. (1396). ایدئولوژی داو قدرت، روشنفکران و سیاست در ایران. تهران، انتشارات امید صبا.
یونگ، کارل گوستاو. (1368). چهار صورت مثالی. ترجمه پروین فرامرزی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی.
صادق پور، محمدحسن. (1396). آیا سنت و مدرنیته در تعارض ماهوی است؟. وبگاه جوان آنلاین.
قنبری، آیت. (1379). ایران و موج اول مدرنیته. علوم سیاسی، 3 (12)، 143-115.
عابدی جعفری، رستگار و حسن، عباسعلی. (1386). تاملی بر معنویت با رویکرد اسلامی. پژوهشی الگوی پیشرفت سلامی ایران، 2 (3)، 200-179.
جوادی، شهره. (1392). بازخوانی نظریه شرق‌شناسی "در جستجوی هویت شرقی". هنر و تمدن شرق، 1 (1)، 8-3.
طباطبایی، سید جواد. (1381). عقل ایرانی اسیر توهم مضاعف. روزنامه ایران، سال هشتم، ش 2184.
ارشاد، محمدرضا. (1399). جستجوی اندیشه کارانه در زندگی و آثار داریوش شایگان  https://www.dinonline.com/16039
ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (1381). در سوال کردن آزاد بودم. ماهنامه پرسمان، شماره 6، گفتگویی با غلامحسین ابراهیمی دینانی.
Jung, Carl Gustav. (1960). The Archetype and the collective unconscious. New York: Princeton univ.