بحران نفوذ فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر استراتژی انگلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات منطقه‌ای، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 استادیار روابط بین الملل، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

در انقلاب‌هایی که راهبرد خود را بر فرهنگ بنا می‌نهند، نفوذ فرهنگی مهم‌ترین اقدام دشمن در چرخش تدریجی باورها و فرهنگ نظام سیاسی است. (مسأله) اهمیت آگاهی از نفوذ فرهنگی باعث حفظ اقتدار نظام در مقابل دسیسه‌های دشمن می‌شود و اگر الگوی نفوذ فرهنگی مورد بررسی قرار نگیرد، قدرت کافی برای مقابله با تهدیدها و ناامنی‌ها وجود نخواهد داشت و موجب آسیب‌پذیری فضای امنیتی کشور خواهد شد. بنابراین از دیدگاه رهبری، نفوذ فرهنگی و فکری از همه انواع دیگر  نفوذ خطرناک‌تر و مهم‌تر است. با توجه به اهمیت نفوذ فرهنگی، پژوهش حاضر، شناسایی فرایند استراتژیک انگلیس در نفوذ فرهنگی به جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکارهای مقابله با آن را مورد مداقه قرار خواهد داد. (روش) برای درک این فرایند، انجام یک مطالعه کیفی مورد نیاز است. جمع‌آوری اﻃﻼﻋﺎت مورد نیاز از راه مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته انجام شد. انتخاب نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و با فن گلوله برفی انجام گرفت و برای اطمینان از اشباع نظری 13 مصاحبه‌ انجام شد و یافته‌ها جهت تبیین فرایند مدیریت استراتژیک در 5 گام احصا شد. (یافته‌ها) بر این اساس مهمترین استراتژی‌های نفوذ فرهنگی انگلستان عبارت‌ بودند از: نفوذ هوشمند و روشمند، سیطره بر نخبگان، تفرقه‌افکنی دینی، تفرقه‌افکنی ملی، مهندسی ترجیحات، باورها و پنداره‌ها (یورش‌های شناختی)، محدودسازی کنش‌گری و تغییر رفتار ج.ا ا .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The crisis of Cultural influence in the Islamic Republic of Iran mainly through Britain

نویسندگان [English]

  • hadi tajik 1
  • Ali Hamzapour 2
1 Assistant Professor, Department of Regional Studies, Imam Hossein University,Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Imam Hussein University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The aim of the current research is to identify the British strategic process in the cultural influence in the Islamic Republic of Iran and to provide provide solutions to deal with it. To understand this process, a qualitative study is required. Collecting the required information was done through semi-structured interviews. The samples were selected using the purposeful sampling method with a snowball fan and 13 interviews were conducted to ensure theoretical saturation. The findings were counted in 5 steps to explain the strategic management process. Based on this, the most important strategies of British cultural influence in Iran were: intelligent and methodical influence, control over elites, religious division, national division, engineering of preferences, beliefs and ideas (cognitive attacks), limiting activism and changing Iran's behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural influence‌
  • England
  • strategic management
  • Islamic Republic of Iran
ارجینی، حسین و حسینی نژاد، بی بی راضیه. (1399). نفوذ فرهنگی: سازوکارهای اعمال نفوذ فرهنگی نظام سلطه با تأکید بر اندیشه‌های مقام معظم رهبری. نشریه معرفت، 29 (270)، 44-33.
اصلانی، فیروز. رهبری، سیف الله و ابراهیمی، خدایار. (1396). پیامدشناسی کارکردهای براندازی نرم ناشی از نفوذ دشمن با تأکید بر دیدگاه های مقام معظم رهبری. پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، 7(15)، 179–202.
بحرینی، محمد. (1399). جنگ شناختی به مثابه قلمرو. فرهنگ و علوم انسانی عصر اندیشه، 5 (22)، 156-160.
حاتمی، محمدرضا و طهماسبی پور، ملیحه. (1394). نفوذشناسی؛ بازخوانی اندیشه‌های مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، مطالعات عملیات روانی، 11 (42)، 102-91.
حاذق، حمید. (1394). خاستگاه و بسترهای نفوذ فکری، فرهنگی و سیاسی با تأکید بر نفوذ آمریکا در ایران، مطالعات عملیات روانی، 11 (42)، 64-33.
حسینی علی آباد، سید روح الله و ابوطالبی، مهدی. (1397). نگاه قرآنی به «شایعه» و «شبهه»، دو روش نفوذ فرهنگی دشمن از طریق رسانه. معرفت، 27(4)، 68-59.
حکیم آرا، محمدعلی. (1384). ارتباطات متقاعدگرایانه و تبلیغ. جلد اول، تهران؛ انتشارت سمت.
حمزه پور، علی. (1396). نفوذ فکری و فرهنگی و ‌چالش‌های امنیتی پیش رو با تأکید بر مصرف رسانه‌ای نوین در کشور. آفاق امنیت، 10 (35)، 156-121.
خاتمی سبزواری، سید جواد و بقیعی، زهرا. (1396). واکاوی مسئلۀ نفوذ فرهنگی در کلام مقام معظم رهبری با تکیه بر آیات قرآن. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 7(4)، 572-551.
دولتی، مجتبی. (1399). جنایات انگلیس در ایران: 220 سال مداخله، اشغال و توطئه. موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت.
روحی، مهدی. فیروزکوهی، مهدی. کریم زاده، علی. برزنونی، محمدعلی. حمزه پور، علی و صفری، ابراهیم (1401). چیستی نفوذ فکری-فرهنگی، آفاق امنیت، 15 (54)، 228-197.
طیبی، سید کمیل. عماد زاده، مصطفی و رستمی حصوری، هاجر. (1390). اثر فرار مغزها بر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه، پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، 1 (1)، 94-71.
عظیمی طرقدری، محمد و شریعتی، شهروز. (1394). راهبردهای مصونیت جامعه از نفوذ اجانب. مطالعات دفاعی استراتژیک، 13(60)، 125-143.
عیوضی، محمد رحیم. میرشاه ولایتی، فرزانه و نظری زاده، فرهاد. (1391). جنگ نرم و سناریوهای آینده انقلاب اسلامی ایران. پژوهشنامه انقلاب اسلامی، 1 (4)، 34-1.
فولادی‌وند، محمد. (1399). آسیب شناسی خانواده؛ واکاوی علل و عوامل. نشریه معرفت، 29 (270)، 85-45.
قلی پور، آرین و روشندل اربطانی، طاهر. (1389). مدیریت استعدادها کژ کارکردهای رسانه های جمعی در تشدید روند مهاجرت نخبگان. پژوهش های مدیریت، 3 (8)، 19-35.
کرمی، علی. (1395). مفهوم شناسی نظری نفوذ. ج اول، تهران: مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی، معاونت پژوهش و نشر.
لهستایی زاده، عبدالعلی. (1388). جامعه شناسی توسعه. ج هفتم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور
محمدی نجم، حسین. (1394). جنگ شناختی. تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
منفرد دارنجانی، محمد. (1393). تأثیر شبکة اجتماعی فیسبوک بر امنیت نرم جمهوری اسلامی ایران، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه جامع امام حسین(ع).
موحد علومی، علیرضا. (1394). نفوذ فرهنگی؛ رویکرد تمایل‌‌گرایانه مبتنی بر دیپلماسی نظام سلطه ویژگی‌ها و راهکارهای مقابله، مطالعات عملیات روانی، 11 (42)، 102-91.
مهرابی، امیر. خنیفر، حسین. امیری، علی. زارعی متین، حسن و جندقی، غلامرضا. (۱۳۹۰). معرفی روش‌شناسی نظریه‌ داده بنیاد برای تحقیقات اسلامی (ارائه یک نمونه). مدیریت فرهنگ سازمانی، 9 (23)، 30-5.